125 jaar !
Bijgaand een briefje en een oude advertentie welke mijn moeder Froukje Bijlstra van der Haak bij mij bracht. Mijn overgrootouders zijn dus op 15 mei 1891 getrouwd 15 mei as. dus 125 jaar geleden. Volgens mijn moeder is het hoogst waarschijnlijk dat ze dan ook gelijk hier op dit adres bij de wagenmakerij zijn komen wonen . Dat houdt dan weer in dat het bedrijf hier op 15 mei 125 jaar is gevestigd. Mijn vraag of jij hier ook enige info over terug zou kunnen vinden dat dit ook zou zou kunnen zijn.
Een huwelijksjubileum in 1926. En een advertentie. Froukje Bijlstra van der Haak kwam de advertentie tegen. En ging rekenen. Met een korte ‘krabbel’ schreef zij: “1891 – 2016 is 125 jaar”. Op 14 mei 1891 trouwden Berend van der Haak [1862 – 1950] met Berber Viersen [ 1866 – 1950]◥. Van der Haak is een bekende naam in Westergeest. Bouwbedrijf Van der Haak Bijlstra. En het lijkt er inderdaad op dat die zaak in 2016 een 125-jarig jubileum kan vieren. Omdat Berend en Berber na hun huwelijk zijn gaan wonen in Westergeest. En Berend “wagenmaker” werd – let wel, hij wás leerling-wagenmaker.
In het inschrijvingsregister staat in de kolom “Dagteekening en Jaar van inschrijving in de Gemeente” de datum inschrijving. Maar de exacte datum van inschrijving in de gemeente Kollumerland c.a. is lastig te ontcijferen [op de volgende bladzijde een detail-opname uit bovenafgebeeld register] – wordt daar juni ’91 bedoeld? Dat zou twee weken na hun huwelijk zijn. En het lijkt er ook op dat Berber drie weken na Berend werd ingeschreven …
De kolom vóór datum inschrijving duidt op de woning waar het echtpaar kwam te wonen: A28. Ik had al aangegeven dat er niet een 1-op-1 vertaling naar huidige adressen bestaat, maar dat de A hier duidt op een woning in Westergeest zelf. De smederij werd aangeduid met woning 30 A.
Op 13 december 1892 werd dochter Janke geboren. Helaas was de vreugde van korte duur. Janke overleed drie weken later. Op 9 januari 1893. Haar overlijden werd ‘afgemeld’ door o.a. Jacob Jacobs Hoogeboom. Daarmee geeft deze intrieste en droevige gebeurtenis een aanwijzing maar ook bevestiging. De bevestiging zit er in dat in de overlijdensakte staat vermeld dat Janke overleed in “huizinge Wijk A nummer achtentwintig”. Dat komt dus overéén met de vermelding in inschrijvingsregister van 1891. De aanwijzing zit er in dat het overlijden van Janke werd ‘afgemeld’ door Jacob Jacobs Hoogeboom. De smid.Zie ook de pagina ‘huisnummering◥‘
In geval van overlijden was de zogenaamde Afmelden◥ aan de orde. De zes naaste buren van de overledene waren verplicht om alles rondom het overlijden en de begrafenis te regelen. De twee directe buren gingen in het dorp ‘leedzeggen’ en moesten aangifte van overlijden doen op het gemeentehuis in Kollum. ‘Afmelden’ werd dat ook wel genoemd. Uiteraard ging dat met respect en werd het zondagse pak daarvoor aangetrokken. Jacob Hoogeboom en Berend van der Haak waren dus kennelijk buren.
Op basis van deze gegevens kunnen we volgens mij stellen dat Bouwbedrijf van der Haak en Bijlstra in 2016 het 125-jarig jubileum kan vieren.
Lees meer over dit jubileum, dat op 20 mei 2016 werd gevierd, op RTV Noordoost-Friesland◥.
En u nu? Kunt u deze post aanvullen met verhalen of foto’s. Graag nodig ik dan uit om te reageren.
Bronnen o.a.:
Een welgestelde voorouder.
Een trouwboekje. Bewaard als een kostbaar bezit. Door Grietje de Vries [1897 – 1964] en Gerben Brink [1892 – 1964]. En hun [klein]kinderen. Een document van liefde. Van een relatie in een lange traditie. In deze post een kennismaking. Met één van haar welgestelde voorouders. Via de lijn van haar vaders.
- De vader van Grietje, Berend de Vries [1854 – 1932]
- Haar grootvader was Klaas Egberts de Vries [1811 – 1881]
- Haar overgrootvader was Egbert Berend de Vries [1777 – 1850]. Deze Egbert Berend nam in 1811 de achternaam De Vries aan.
Dan volgen in de lijn:
- Berent Egberts [1742 – 1827]. Hij nam ook de achternaam De Vries aan.
- Egbert Jarigs [1710 – 1735]
- Jarig Egberts
Deze Jarig Egberts was een welgestelde boer uit Westergeest. Hij werd in maart 1671 te Westergeest geboren als zoon van Egbert Jarigs en Ankie Egberts [geboren in 1649 als dochter van Engbert Jans en Bon Uilckes]. Zijn vader Egbert Jarigs was geboren in 1636 en was al boer in Westergeest. Hij stierf in 1671, het geboortejaar van Jarig. Vóór zijn huwelijk met Ankie Egberts zou Egbert Jarigs op 28 januari 1666 ook al getrouwd zijn geweest met Jelck Sybes.
Jarig huwde in 1703 Jetske Wytzes [1675 – 1769, dochter van Wijtse Femmes en Wijtske Folkerts]. Uit hun huwelijk werden 5 kinderen geboren:
- Bontje Jarigs, rond 1700
- Antje Jarigs, rond 1710
- Egbert Jarigs, rond 1710
- Wybe Jarigs, rond 1725
- Wijtze Jarigs, rond 1725.
Op 1 juli 1748 krijgt Jarig een erfenis van 3.000 Caroli Guldens van zijn zuster Jelkjen Egberts [1708 – 1748], die in Westergeest komt te overlijden [naar huidige maatstaven ongeveer € 25.000,00]. Jelkjen was zijn volle zus, dochter van Egbert Jarigs en Ankie Egberts. Zij was getrouwd met Jeen Pieters, geboren in augustus 1708.
Ondanks de grote weerstand tegen belastinghervormingen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, werd ook in Fryslân het berekenen van belastingen gewijzigd. Vanaf toen werd belasting geheven naar draagkracht [quotisatie] en werden van alle families inventarislijsten opgemaakt: de Quotisatiekohieren. In de Quotisatiekohieren 1749 staat Jarig Egberts vermeld als een “welgestelde boer” aan te slaan voor 65 Caroli guldens [± € 1285,86].
Ter vergelijking: Albert Willems, een “sobere arbeider” uit het dorp, met vier kinderen, werd aangeslagen voor 6 Caroli guldens [± € 53,86].
Jarig Egberts overleed te Westergeest in 1749.
En nu u? Hebt u aanvullingen op deze post. Of opmerkingen? Schroom dan niet om een reactie te plaatsen. En zo onze dorpsgeschiedenis completer te maken.