hystoblog

Home » 2022 » december

Maandelijks archief: december 2022

Jelte de Haan

Ik besef: mijn enig bezit is de HEER, al mijn hoop is op Hem gevestigd. [Klaagliederen 3 vers 24]

005-001, grafsteen fam. J. de Haan

uit archief Folkert Hiemstra

uit archief Folkert Hiemstra

De bijbeltekst op de grafsteen van Jelte de Haan [1885 – 1977] komt indringender over als we kijken naar de rouwadvertenties die hij in 1944 plaatste. Het gezin van Jelte woonde toen in Twijzelerheide [aan It Heideloantsje]. De advertenties komen uit het archief van Folkert Hiemstra».

Jelte de Haan was op 16 april 1904 als 19-jarige getrouwd met de 20-jarige Lijsbert Brouwer. Al snel kwam hun eerstgeborende ter op 27 augustus 1904. Hij kreeg de naam Hendrik, vernoemd naar de vader van Jelte. De moeder van Lijsbert werd twee jaar later vernoemd toen hun tweede kind Tjitske werd geboren op 2e Kerstdag 1906.

Na Dirk [1908], Grietje [1910] en Binne [1912] werd Etje in december 1918 geboren. Maar Etje mocht slechts vijf dagen oud worden – zij stierf op 2e Kerstdag 1918, de verjaardag van haar zus Tjitske.

Zes jaar later raakte Lijsbert weer zwanger en werd op 18 oktober 1924 weer een dochter geboren die ze weer Etje hebben genoemd. Toen deze dochter in 1944 op 19-jarige leeftijd stierf schreef Jelte boven de overlijdensadvertentie “Beware de Heere ons voor opstand […]”. Een advertentie die letterlijk onder de overlijdensadvertentie staat van zijn 34-jarige dochter Grietje [1910 – 1944]. Geplaatst twee weken nadat hij aan het open graf van zijn vrouw Lijsbert Brouwer [09-06-1883 – 29-02-1944] moest staan. En afscheid van háár moest nemen.

Toen Nederland in 1945 het feest van de bevrijding vierde zal Jelte des te meer het gemis van zijn vrouw en dochters hebben gevoeld.

Maar nog was het niet voorbij. Begin november 1951 verongelukte zijn 34-jarige zoon met zijn dienstauto in Franeker. De vertegenwoordiger Harmen de Haan [1917 – 1951] werd slechts 34 jaar. Bijna tien jaar later overleed op 46-jarige leeftijd zoon Foppe [1914 – 1961].

Op 15 april 1977 kwam Jelte zelf te overlijden. Hij werd 92 jaar oud.

Weet u meer over Jelte de Haan of zijn gezin? Help mee om onze geschiedenis completer te maken. Reageer door hieronder een reactie te plaatsen of stuur een mail».

Bronnen:

  • www.allefriezen.nl
  • Franeker courant, 09-11-1951
  • Nieuwsblad van Noord-oost Friesland, 11-01-1961
  • Tjisse Peterson

Triemsterloane 3, Triemen

Is er ook een oude foto van de rond 1950 afgebrande boerderij Triemsterloane 3, Triemen?


detail artikel Friese Koerier, 01-06-1954

detail artikel Friese Koerier, 01-06-1954

Een uitdaging die ik enkele maanden geleden kreeg, maar tot op dit moment heb ik nog geen foto kunnen achterhalen.

De boerderij die wordt bedoeld is die van de familie Lieuwe D. Kloosterman. Van die bewuste brand in 1954 werd melding gedaan in meerdere kranten. Het werd beschreven als een boerderijbrand aan de “Langelaan onder Triemen bij Kollum” [Nieuwsblad van het Noorden] of “Lange Leane in de Triemen” [Leeuwarder Courant en de Friese courier in bijgaande berichtje].

De kranten hebben het dan nog bij het rechte eind. Want pas enkele maanden later zal de gemeente Kollumerland c.a. op 22 juli 1954 alle straatnamen formeel vaststellen. Wat in de volksmond nog Lange Loane genoemd wordt is volgens mij toen formeel Triemsterloane geworden.

Dat vaststellen van formele straatnamen moest trouwens wel, omdat de gemeenteraad van Kollumerland c.a. in september 1953 het besluit had genomen tot een straatsgewijze huisnummering in de hele gemeente.

Lieuwe D. Kloosterman en zijn vrouw Trijntje Visser

Lieuwe D. Kloosterman en zijn vrouw Trijntje Visser

Affijn – terug naar wat nu Triemsterloane 3 is.

In mei 1954 genoten van het voorjaarszonnetje. Ze zaten voor het huis op de bank. Het theewater werd aan de kook gebracht op een gasstel. Maar toen Trijntje thee zou gaan zetten, ontdekte ze brand in de keuken. De snel aanwezige brandweer kon niks meer doen – het boerderijtje brandde tot de grond toe af.

Lieuwe werd geboren op 4 november 1889 te Veenklooster in het gezin van David Gerrits  en Trijntje Lieuwes Kloosterman – van der Wal. Op 23 mei 1914 trad hij in het huwelijk met de in Oudwoude geboren dochter van Lieuwe Visser en Reintje Bosgraaf. Zijn bruid Trijntje was geboren op 18 oktober 1892.

Lieuwe Davids Kloosterman was enige tijd ook bestuurslid van de begrafenisvereniging ‘de Laatste Eer’. Later werd hij secretaris. En zal hij verantwoordelijk zijn geweest voor het schrijven van de notulen. De verslagen van de bestuursvergaderingen. Plus het bewaren, “archiveren”, daarvan.

Die begrafenisvereniging werd zo’n honderd jaar geleden, rond 1923, opgericht. Als reactie op de zogenoemde burenplicht»: tijdens de begrafenis droegen de naaste buren de kist met de overledene en was één van hen de bode. Met een verplichte hoge zwarte hoed, die kennelijk ook rouleerde. Een hoed die niet iedere bode pastte, met alle gevolgen van dien..

Het verhaal gaat dat sommige boeren niet [meer] met de burenplicht wilden meewerken en sommige overlijdensberichten werden overijld en in haast ‘afgewerkt’. Soms werd de  afmelding» , aangifte van overlijden, gedaan met de werkkleding nog aan.

Op en rond de boerderijen ontstond zodoende langzaam maar zeker het idee om een begrafenis anders aan te pakken. Al met al bracht dat in 1923 een aantal inwoners van Westergeest en Triemen bij elkaar om over het oprichten van een begrafenisvereniging te praten. Hoe en wat er toen allemaal exact gebeurde en besproken is, is niet meer te achterhalen. De [handgeschreven] notulenboeken van de vereniging zijn zo’n 30 jaar na oprichting vernietigd tijdens de brand bij secretaris Lieuwe Davids Kloosterman op de Triemen.

Lieuwe Davids Kloosterman en zijn vrouw Trijntje Lieuwes Visser kregen volgens mij vier kinderen:

  • Reintje [1915 – 1999]
  • David [1917 – 1940]
  • Trijntje [1926 – 2020]
  • Lieuwe [‘Joeke’] [1933 – 1991]

Zoon David is de enige militair uit Kollumerland c.a. die in mei 1940 sneuvelde tijdens de gevechten met nazi-Duitsland. Hij was enkele maanden daarvoor, als lid van de Staf van 1-17 Regimant Artillerie, gevoegd bij de Staf 1 – 28 Regiment Infanterie welke was gelegerd te Dubbeldam [villa Amstelwijck]. Van deze groep kwamen zeven man om het leven. Waaronder dus ook korporaal David Kloosterman.

Zijn lichaam werd op 27 mei door zijn vader Lieuwe Kloosterman opgehaald. Enkele dagen later kon hij zijn zoon begraven op de begraafplaats te Kollumerzwaag.

Heb jij ook zo’n soort vraag? Of heb jij aanvullingen in welke vorm dan ook bij deze post en kun jij dit verhaal completer maken. Reageer door hieronder een reactie te plaatsen of stuur een mail».