kerkklok Westergeest

In een verklaring uit 1543 wordt gesproken over ”dye clocken toe luyden”, waaruit blijkt dat Westergeest destijds twee klokken heeft gehad. Vaak was er in dat geval één grote klok plus een kleine klok. Bij het begraven van een man begon de grote klok te luiden, daarna de kleine klok. Bij het begraven van een vrouw net andersom. Ingeval van brand werd de klepel aan één kant van de klok geslagen, het zogenaamde ’kleppen’.

In het Nieuwsblad van Noord Oost Friesland [07 januari 1914] werd nog even teruggekeken naar de jaren zonder klok [‘bingel’]: “Er is verscheidene jaren geleden een tijd geweest, dat Westergeest geen smid had, welke omstandigheden een rijmelende buitenman deden uitroepen: Westergeest hat hoop noch treast Klok noch bingel Smid noch tingel ’t Blijkt dus tevens, dat genoemd dorp destijds geene klok in den toren had“.

In 1857 kreeg de kerk de kerkklok die tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1943 door de Duitsers werd meegenomen. Vlak na de oorlog werd in Heiligerlee een nieuwe kerkklok besteld, die in november 1949 een plekje kreeg in de eeuwenoude toren.

Het leek het er eerst op dat er in Westergeest geen klok meer geluid zou worden: het geld was op. Er werd met een intekenlijst een rondgang door de dorpen Westergeest en Triemen gemaakt om geld in te zamelen; “Ieder, die met ons het grote gemis voelt van een door de moffen ons ontstolen luidklok [bingel] verzoeken we om een gave, teneinde te komen aan een nieuwe bingel”, was getekend, Klaas ter Horst [1894 – 1971] als voorzitter Plaatselijk Belang. De uitdrukking ‘moffen’ is later veranderd in Duitsers [bijgaand een gedeelte van de intekenlijst afgebeeld, collectie Derk van der Kloet].

Eén van de benoemde klokluiders is jarenlang Berend van der Haak [1862 – 1950] geweest.

Volkverhaal / legende:de klokken In 1857 kreeg de kerktoren van de kerk in Westergeest een nieuwe klok. Deze kwam in de plaats van de oude klokken die de Kwade vroeger uit de kerktoren had weggenomen en in een poel in de Dôlle had gegooid. Bij gunstige weersomstandigheden zijn de klokken vandaar uit nog steeds te horen [beschreven in het Frysk Sêgeboek, S. J. van der Molen, 1973]

Klik op onderstaande afbeelding voor beeld en geluid.

nu u? Kunt u meer vertellen over de kerkklok van Westergeest, hebt u herinneringen bij het geluid en wilt u die delen? Reageer dan op deze post en help onze dorpsgeschiedenis completer te maken.

bronnen:

• Foestrum, Westergeest – 2012, ISBN 978-90-9027204-7
• film en geluid uit eigen collectie