hystoblog

Home » 2016 » maart

Maandelijks archief: maart 2016

onbekende rijkdom

Deze foto is afkomstig van de familie Harm en Gooitske Merkus, maar het is niet bekend waar het is. Wie herkent deze boerderij?


Dellenswei 4, Oudwoude [bron facebook FOESTRUM]

Dellenswei 4, Oudwoude [bron facebook FOESTRUM]

Het is een prachtige foto. Fier en trots staat de boer voor zijn Kop-hals-rompboerderij. Misschien staat zijn vrouw er wel naast met een nog fermere houding.

Er kwamen verschillende reacties op de vraag. Via Facebook en via Messenger. Nynke van der Veen wees als eerste op de boerderij van Anco en Karin Starkenburg [Dellenswei, Oudwoude]. Tjisse Peterson vertelde er bij wie er op de foto voor de boerderij staan:

  • Pieter Oostenbrug [1861 – 1928]
  • Antje Oostenbrug – Postma [1862 – 1936]
  • De derde persoon is [nog] onbekend.
bron: GOOGLE earth

bron: GOOGLE earth

Dellenswei 4, Oudwoude [ 1987][collectie Drimble.nl]

Dellenswei 4, Oudwoude [ 1987][collectie Drimble.nl]

De boerderij staat ten noorden van de Nieuwe Zwemmer. In een gebied waar volgens een kaart van Halbertsma maar liefst zeven terpen te vinden waren; vijf ten zuiden van de oude Zwemmer en twee ten noorden daarvan. ‘Waren’, want de terpen zijn [deels] afgegraven toen Pieter Oostenbrug deze in eigendom had. En die afgravingen maken het interessant genoeg om daar een ‘post’ over te schrijven.

Want in het najaar van 1901 werd een bijna lugubere vondst gedaan. In één van de terpen werd “een volledig geraamte” gevonden. Vooralsnog heb ik nog niet meer over deze vondst kunnen terugvinden dan enkele vermeldingen in kranten.

Een krantenartikel in mijn boek FOESTRUM verhaalt van het opgraven van “drie ouderwetsche heidensche potten. Twee van dezen waren geheel, de derde was aan stukken, de kleur van de heele potten was, de eene blauw, en de andere zoowat rood met blauw”. Van de vondst werd ook melding gedaan in de Leeuwarder Courant van 15 september 1902. Volgens één van de artikelen werd er een “nieuw eind vaart in de terp gegraven” – mogelijk in een van de vijf zuidelijke terpen.

Al met al een korte up-date n.a.v. een mooie foto. Een boerenechtpaar dat vol in het leven stond [Pieter bekleedde meerdere openbare ambten]. Een echtpaar dat zich liet fotograferen met hun rijkdom achter zich. Maar ook met een rijkdom in de bodem ónder hen …

Kunt u nu? Kunt u nog meer aanvullen? Hebt u meer informatie n.a.v. deze post, wilt u dan reageren? U helpt zo onze dorpsgeschiedenis completer te maken.

bronnen o.a.:

Pieter van Lingen

Pieter van Lingen [collectie Marrumonline]

Pieter van Lingen [collectie Marrumonline]

22 jaar. Zijn leven begon pas. De Tweede Wereldoorlog ook. Nog geen acht weken nadat de Duitsers op 11 mei 1940 zijn geboortedorp Westergeest innamen, stierf hij. Op zijn verjaardag. Door een Duitse torpedo. Ver weg van huis. Ver weg van de vaste wal. Jarenlang was hij officieel ‘vermist’. Tot de Minister van Justitie hem in 1950 dood verklaarde. En hij in het overlijdensregister van dat jaar werd bijgeschreven. Tien jaar later. Zijn naam staat vermeld op een oorlogsmonument van de Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij [KNSM].

Pieter van Lingen. Hij werd in Westergeest geboren. Op 21 juni 1918 in het gezin van Sijbren van Lingen [1888 – 1930] en Romkje Westerhof [1888 – 1987]. Hij was hun vierde kind. Hun tweede zoon. Hun vijfde kind werd in november 1919 geboren. In Westergeest. In september 1922 moesten ze een levenloos kind inschrijven. Dat deden ze in de gemeente Ferwerderadeel. Het Gereformeerde arbeiders gezin was dus uit Westergeest vertrokken. Pieter was toen een peute

berenice

SS Berenice

Op 19 juni 1940 vertrok het Nederlandse stoomvrachtschip SS Berenice uit Bordeaux. Met 22 Belgische en Nederlandse vluchtelingen aan boord. Vluchtend naar Engeland vanwege het recente oorlogsgeweld. Eén van hen was de Nederlandse kunstschilder Tjerk Bottema.

Op de bemanningslijst staat steward [bediende] Pieter van Lingen.

Twee dagen later kreeg de Duitse onderzeeër U-65 SS Berenice in het vizier. Op 40 mijl van de Franse kust. Aan boord maakte Pieter zich misschien wel klaar voor zijn verjaardag. Maar in het Engelse Kanaal gaf kapitein Hans-Gerrit von Stockhausen [1907 – 1943] bevel om een torpedo af te vuren. SS Berenice werd midscheeps geraakt. Ze zonk binnen drie minuten.

Die ochtend verdronken 47 opvarenden. Acht opvarenden overleefden de ramp. Zevenenveertig mensen verdronken. Ook Pieter van Lingen bleef op zee.

Hij werd op de kop af slechts 22 jaar.

Help ook – hebt u meer informatie of fotomateriaal? Reageer dan op deze post en help ook onze [dorps]geschiedenis completer te maken.

Bronnen o.a.:

  • FOESTRUM [Ybele Steenstra, 2012]
  • org
  • allefriezen.nl
  • graftombe.nl
  • marrumonline.nl
  • wrecksite.eu