hystoblog

Home » 2021 » augustus

Maandelijks archief: augustus 2021

architect Eldering

  • Geboren op 11 maart 1854 te Suameer
  • Overleden op 08 januari 1932 te Hoogkerk

Cornelis HermanCornelis Herman Eldering [collectie Eldering genealogie] Eldering [collectie Eldering genealogie]

Cornelis Herman Eldering [collectie Eldering genealogie]

Cornelis Herman Eldering was de oudste zoon van Hermanus Hermanus Eldering [1827 – 1901] en Joukje Kornelis Sikkema [1827] uit Suameer. Van vader Hermanus Eldering weten wij dat hij in 1885 bestek inleverde voor de bouw van de nieuwe Christelijke school Triemen / Westergeest. Hij stond op 9 juli van dat jaar met het verenigingsbestuur op het aangekochte terrein op de Triemen en kreeg opdracht om bestek en tekening te maken, m.u.v. de schoolbanken.

Misschien was zoon Cornelis toen al veel meer betrokken bij het tekenen en is de school al één van zijn eerste ontwerpen. Het was de tijd dat vader Hermanus zijn zoon Cornelis de kneepjes van het architectenvak leerde. En mogelijk zette de schoolbouw een voet tussen de deur want daarna was zoon Cornelis Eldering betrokken bij meerdere bouwactiviteiten in Westergeest e.o.

Zo is Triemen 5, één van de woningen of gebouwen in Westergeest/Triemen van de architecten-hand van Cornelis Herman Eldering. Maar was hij ook betrokken bij:

  • 1895: Afbreken van een Staatschool en bouwen van een Burgerwoning Westergeest, namens de kerkvoogden. Dit lijkt mij het oude schooltje op de hoek Tsjerkepaed / Kalkhúswei.
  • 1905: Afbreken en bouwen van Eelke Meinertswei 13», een Stelpbehuizing te Westergeest namens ds. W. Stoel bewoond door H. de Bruin te Westergeest.
  • 1908: Het bouwen van Eelke Meinertswei 4» voor J. Fokkema Fzn. –  Jan Fokkes Fokkema [1852 – 1916] was boer en landheer, had zitting in de Staten van Friesland en was hoofdbestuurslid geweest van de Christelijk-Historische Unie. Hij was de vader van dr. Fokke Jan Fokkema». Zijn weduwe, Wiepkje Fokkema de Bruin [1858 – 1953], bleef er wonen tot haar overlijden in 1953. Omdat het huis van de weg gescheiden is door een gracht, een theehuisje bezit en verscholen gaat onder een beuk, noemde men deze woning “It Slotsje”.

Op 15 mei 1878 trouwde Cornelis met Jitske Klazes Elzinga. Twaalf jaar later kwam Jitske te overlijden en stond Cornelis als 36-jarige weduwnaar met vier zonen aan haar graf. Hij kon uit dit droevige dal komen en opnieuw in het huwelijk treden. Op 30 april 1892 werd de 33-jarige weduwe Barbertje Zijlstra zijn vrouw.

Eldering, de man die tot in Amsterdam zijn sporen heeft nagelaten, was geen Westergeastmer. Maar wel een man die ook een stempel heeft gedrukt op Westergeest en daarom een plek verdienen in onze dorpshistorie.

Heb jij aanvullingen in welke vorm dan ook bij deze post? Reageer dan en help mee om dit verhaal completer te maken.

bronnen:

  • “De Gebouwde Erfenis”, Bertus Fennema
  • “Groote Dingen” [100 jaar Christelijk onderwijs Triemen/Westergeest]
  • Foestrum»
  • Eldering Genealogie

Johannes was zijn naam

In maart 2021 kreeg ik een mail van Hanneke Hoekstra met een bijzondere toevalligheid. Toen ze mijn ‘post’ “De dienstmeid die ook boerin werd …»las viel haar de geboortedatum van Sieds Kloosterman op. Plus het feit dat Sieds “buiten huwelijk” werd geboren. In Westergeest.

Hanneke zag direct de overeenkomsten met haar directe voorouders: Maaike Johannes van der Schaaf en haar zoon Johannes. Johannes werd ook te Westergeest geboren. Ook buitenechtelijk. Ook op 28 januari 1857. Zijn geboorteakte heeft nummer 14 meegekregen, direct volgend op de geboorteacte van Sieds Kloosterman.


"Johannes en Janke" 65 jaar getrouwd [bron Leeuwarder Koerier]

“Johannes en Janke” 65 jaar getrouwd [bron Leeuwarder Koerier]

 

Twee Westergeastmers. Twee ongehuwde moeders die op dezelfde dag een zoon krijgen. Het werd de aanleiding om uit te zoeken wie Johannes was en werd.

  • Geboren op 28 januari 1857 [’s nachts “ten drie ure”] te Westergeest
  • Overleden op 19 januari 1953 te Driesum.

Zijn moeder, Westergeastmer Maaike Johannes van der Schaaf, werd op 13 juli 1825 geboren in het gezin van Johannes Mients van der Schaaf en Antje Pieters de Boer. Op 32-jarige leeftijd kreeg zijn haar enigste kind Johannes – de vader is voor ons onbekend gebleven. Zeven jaar later verhuisde Maaike met Johannes naar Driesum.

Op 07 september 1865 trad dienstbode en moeder Maaike op 40-jarige leeftijd in het huwelijk met de tien jaar oudere dagloner Dirk Jans Alberda. Zij overleed vlak voor Kerst op 23 december 1910 en is 85 jaar geworden.

Haar zoon Johannes van der Schaaf staat in het Dienstboden Kollumerland, 1880 – 1890 vermeld als dienstbode. Het adres is vrij onduidelijk, maar wat wel duidelijk is dat het een huizinge B is – zeer vermoedelijk dus in het huidige oosten van Kollumerzwaag. Per 02 juli 1880 werd hij uitgeschreven naar Dantumadeel.

En daar lijkt een trend te ontstaan: meerdere keren werd kennelijk verhuist van de ene gemeente naar de andere gemeente. Want het lijkt er op dat hij, toen hij 12 november 1881 trouwde, in Oudwoude woonde. Als 24-jarige arbeider trad hij in het huwelijk met de toen 21-jarige dienstmeid Janke de Jong uit Akkerwoude. In het bevolkingsregister Kollumerland, Oudwoude [1890 – 1900] staat vermeld dat Janke op 21 november 1881 vanuit Dantumadeel bij hem kwam wonen. Is hier sprake van een verschrijving van de ambtenaar?

Hoe dan ook, per 16 mei 1882 worden ze beiden uitgeschreven naar Dantumadeel om per 03 juli 1890 weer in Kollumerland ingeschreven te worden. Met vijf kinderen komen ze in “huizinge A no 85” te wonen:

  1. 07 januari 1882, Maaike
  2. 22 mei 1884, Pieter
  3. 26 augustus 1885, Dirk
  4. 20 juli 1886, Leentje
  5. 06 juli 1888, Jan

Mogelijk werd in dat huis hun dochter Hiltje geboren op 23 november 1890.

Vervolgens staan ze ingeschreven in het Bevolkingsregister Kollumerland, Kollum – 1880 – 1900 in “huizinge A no 202”. Van daar uit vertrok het Nederlands hervormde gezin op 13 juni 1893 weer naar Dantumadeel.

Maar daar wachtte hen het noodlot. Enkele weken na de verhuizing kwam hun dochter Maaike te overlijden. Op de eerste augustus 1893, en stonden ze aan het open graf van hun eerstgeborene.

Toen op 07 januari 1895 nog een dochter werd geboren, kreeg dit meisje weer de naam Maaike. Op 14 januari 1900 werd hun Benjamin geboren, die ze Meindert hebben genoemd.

Jaren later, tijdens hun 65-jarig huwelijksfeest, werden ze door meer dan 250 mensen gefeliciteerd – uiteraard ontbrak de burgemeester daarbij niet. De journalist van de Leeuwarder koerier schrijft een kort artikel bij een foto van “de volksdichter Jacob van der Schaaf en zijn  vrouw Janke, ‘de baakster’”.

Voor vrijwel alle gebeurtenissen in Driesum klom âlde Jacob in de pen en schreef hij een gelegenheidsgedicht. De geschreven gedichten lagen bij Janke in de Bijbel. Janke was baakster en “menigeen uit de Dokkumer Wouden, heeft zijn of haar voorspoedige intrede in dit ondermaanse bestaan te danken aan haar rappe handen”.

Janke de Jong overleed op 12 oktober 1947, 87 jaar oud. Johannes van der Schaaf, de ‘volksdichter‘ van Driesum overleed op 95-jarige leeftijd.

Heb jij aanvullingen in welke vorm dan ook bij deze post? Reageer dan en help mee om dit verhaal completer te maken.

Bronnen:

  • Hanneke Hoekstra
  • Leeuwarder Koerier, 13 november 1946
  • allefriezen»
  • Dineke Visser op Facebookpagina Âld Driezum