Een aanzienlijke woning in Oudwoude
Een vraag via Facebook: Hwat my opfalt: d’r is by de Wygeast wot mei Buma. Hoe sit dot ?
Het geslacht Buma, dat al tussen 1500 en 1550 wordt genoemd als woonachtig in Westergeest, was eigenaar van een aanzienlijke woning te Oudwoude en meerdere states onder de klokslag van Westergeest, waaronder Cleyn Buma».
Volgens mr. A. J. Andreae is de aanzienlijke woning te Oudwoude de Buma-stins ten oosten van de weg in de Wygeast. Wanneer deze stins werd gebouwd is niet bekend maar in een oorkonde uit 1585 wordt Buwama steenhuys genoemd.
Ballling Buma bezat in 1543 gronden te Westergeest, Oudwoude en Twijzel. Mogelijk had Balling twee zonen: Sye en Wyger.
Wyger trouwde met Hylck Harckema. Hun zoon Popcke Buma trouwde in 1578 met Aeth fan Andringa te Akkrum, alwaar ze ook gingen wonen. Samen kregen zij twee kinderen:
- Fock, een meisje
- Wyger, een zoon
Dochter Fock trouwde met Hessel van Sminia, die in 1640 eigenaar zou zijn geweest van de Buma-stins te Oudwoude.
U kunt meehelpen om onze geschiedenis completer te maken. Want heeft u meer informatie, een aanvulling, een foto of ander materiaal wat past bij deze ‘post’? Plaats dan a.u.b. onderaan een reactie of stuur een mail».
Pieter en Woutje van der Kloet – Veldman
Ik zou het erg leuk vinden om oude foto’s terug te mogen zien van mijn pake Pieter van der Kloet en van mijn lieve Beppe Woutje vd Kloet.
De ouders van Pake Pieter waren Marten en Eke.
Een hele mooie vraag om te beantwoorden! Ook omdat de zoon van Pieter en Woutje, Derk van der Kloet, mede verantwoordelijk is voor het [digitale] foto-archief van Westergeest: Foestrumer Archief». Daar zijn onderstaande foto’s van Pieter en Woutsje van der Kloet en hun woning aan de Van Teijenswei 17 ook op terug te vinden. Deze woning, op de foto rechts van de weg] werd in 1972 afgebroken.
Berichtnummer 395» op Foestrumer Archief laat nog een oudere foto zien van Pieter en Woutrina van der Kloet – Veldman [zo luidde haar volledige naam] plus een prachtige foto van Marten van der Kloet [1891 – 1968] en Eke van der Kloet – Postma [1891 – 1975] uit de periode 1930 – 1935 [berichtnummer 417»].
U kunt meehelpen om onze geschiedenis completer te maken. Want heeft u meer informatie, een aanvulling, een foto of ander materiaal wat past bij deze ‘post’? Plaats dan a.u.b. onderaan een reactie of stuur een mail».
Foestrum – een echo uit voorchristelijke tijden.
Als een echo uit voorchristelijke tijden, zo klinkt de oude bijnaam van Westergeest ons in de oren: Foestrum.
Een echo uit de tijd dat, op de plaats waar nu de kerk van Westergeest staat, de Fries-Germaanse godheid Fostera werd vereerd. Maar door de schemering die over deze lang vervlogen tijd hangt wordt het niet helemaal duidelijk om welke godheid het dan precies gaat. Er zijn verschillende goden-namen uit die tijd in omloop, goden van verschillende geslachten en vereerd om verschillende redenen.
Naast Fostera, worden Forseti, Forsite, Fosite, Fosete en Foste genoemd. Willibrord zou geschreven hebben over een god Fosite of een godin Fosta die in Fryslân werd vereerd.
In bronnen uit de 16e, 17e en 18e eeuw worden ook nog de namen van de god Fosta, Phoseta en de godin Phoseta, Fosta, Vosta genoemd. Volgens W. Krogmann zijn al deze namen terug te voeren op de god Fosite die in de Vita Sancti Willibrordi genoemd wordt.
Ik neig er steeds meer naar om in deze Fosite of Forseti de godheid te zien die eertijds in het huidige Westergeest werd vereerd.
In de germaanse mythologie zou deze vrij onbekende [opper]god gewijd zijn aan de rechtspraak. Het lijkt er op dat deze verering op gelijke voet stond met de soortgelijke verering van de god Fosite of Foseti door de Friezen. De naam houdt mogelijk verband met het Fries Germaanse woord voor ‘voorzitter’.
En de kerk van Westergeest wordt al eeuwenlang in verband gebracht met de rechtspraak [het is zelfs terug te vinden in ons dorpswapen»]. Zo werd er bijvoorbeeld al op 27 april 1556 werd in de kerk van Westergeest een vergadering gehouden om een twistpunt te slechten – aanwezig waren de substituut-grietman van Dokkum [Dirck Dircksz.], Cop Harkema namens Kollum en Sye Buma namens de gemeente Westergeest, Oltwoldt en Colmerswage.
De plek van verering, het ‘hiem’ van deze godheid Forseti of Fostera, wordt nog steeds Fostera-hiem, Fosteraheem, Foestrum genoemd.
Dat past ook helemaal in de lijn van wat we op school al leerden, dat oude goden-namen terug te vinden zijn in ons huidige taalgebruik.
Zo zijn een aantal dagen van de week genoemd zijn naar Germaanse goden: Wodans-dag is woensdag, Donars-dag is donderdag. Het ’hiem’ of de ’wierde’ van de godheid Hollur of Hodur is terug te vinden in namen als Hallum, Hollum en Holwerd. Balder of Bolder in Ballum en Balloo. Balder of Bolder was de zoon van Wodan en de god van de stormen en het donderende geraas van de golven. Daarom spreken we nog van een bulderende [bolderende] storm.
Een hele andere, veel minder tot de verbeelding sprekende verklaring voor de naam Foestrum wordt gegeven door drs. W. T. Beetstra [Fryske Akademy]. Volgens hem zou het zo kunnen zijn dat Westergeesters snel “op ‘e fûst” gingen en zij de [scheld]naam Foestrumers hebben gekregen vanuit één van de nabijgelegen dorpen.
U kunt meehelpen om onze geschiedenis completer te maken. Want heeft u meer informatie, een aanvulling, een foto of ander materiaal wat past bij deze ‘post’? Plaats dan a.u.b. onderaan een reactie of stuur een mail».
Deze post maakt deel uit van de QR-kuier
Anne Jurjens Dijkstra [1875 – 1961]
Anne Jurjens Dijkstra [1875, Burgum – 1961, Leeuwarden]
Ik vond bij de burgerlijke stand dat hij in 1937 verhuisd was naar Westergeest. Hij schijnt met een schip gevaren te hebben tussen Leeuwarden en Zoutkamp. Ik heb een paar jaar meegevaren.
Mijn verrassing was groot dat ik een foto vond van Marten en Riemke de Vries kinderen.
Fantastisch zoveel jaren later een foto van aan te treffen» van Harm de Vries. Zou graag iets meer willen weten over die periode, over Anne Jurjens Dijkstra en over de familie de Vries.
Anne Jurjens Dijkstra
Anne Jurjens Dijkstra [08|10|1875 – 16|12|1961] werd geboren in het gezin van Jurjen Folkerts Dijkstra [geboren rond 1846] en Froukje Willems Visser [geboren rond 1821]. Hun exacte geboortedata en beider overlijdensdata zijn mij [nog] niet bekend.
Jurjen Folkerts en Froukje Willems hebben 8 kinderen gekregen en hebben wellicht bij het open graf van vijf kinderen moeten staan [zie uitroeptekens].
- Jitske Jurjens [03|05|1863 – 05|07|1941], was gehuwd.
- Folkert Jurjens [15|04|1865 – 15|12|1889 !], overleed ongehuwd op 24-jarige leeftijd.
- Willem Jurjens [04|07|1867 – 12|07|1868 !]
- Willem Jurjens [25|04|1869 – 20|08|1944], was gehuwd.
- Geert Jurjens [20|02|1871 – 19|11|1872 !]
- Geert Jurjens [28|04|1873 – 08|12|1873 !]
- Anne Jurjens
- Janke Jurjens [17|07|1879 – 26|09|1880 !].
Anne Jurjens huwde op 22|06|1901 met Grietje de Vries [geboren rond 1881]. Samen kregen zij Jurjen Annes Dijkstra [25|06|1902 – 30|05|1903 !]. Dit kind stierf, nog geen jaar jong.
Marten de Vries
Marten de Vries [02|04|1880 – 28|05|1971] trouwde op 20 mei 1911 met Riemke Zijlstra [02|12|1887 – 06|03|1971]. Was Marten de Vries familie van Grietje de Vries, de vrouw van Anne Jurjens Dijkstra?
De ouders van Marten de Vries waren Heine Martens de Vries en Ankje Willems Miedema. De ouders van Riemke Zijlstra waren Harm Zijlstra en Nieske Kasma. Marten en Riemke kregen volgens mij 11 kinderen, waarvan ik [nog] geen geboorte en overlijdensdata heb:
- Harm
- Nieske
- Ankje
- Heine
- Eelkje
- Willemkje
- Antje
- Akke
- Rike [Frederike]
- Gauke
- Willem
U kunt meehelpen om onze geschiedenis completer te maken. Want heeft u meer informatie, een aanvulling, een foto of ander materiaal wat past bij deze ‘post’? Plaats dan a.u.b. onderaan een reactie of stuur een mail».
Heeft er een brug gelegen tussen de Prellewei en de Bréwei?
Nee.
Op 26 november 1879 nemen de Friese Staten het besluit om een nieuw kanaal te graven: de Nieuwe Zwemmer». Vanaf de Trekvaart neemt dit kanaal in noordoostelijke richting de route van de Âldswemmer» over: 5 kilometer lang en ongeveer 40 meter breed.
De route kruiste twee wegen waarvan één werd behouden door de aanleg van de Keuningsbrug. De andere weg boog vóór het nieuwe kanaal naar het oosten af en is de tegenwoordige Prellewei.
Het daarvan afgesneden gedeelte werd opnieuw bereikbaar gemaakt door direct over de Keuningsbrug rechts, langs het kanaal, een verbindingsweg aan te leggen. Tegenwoordig is dat de Brewei.
Onder een kaart van vóór 1879 is een recentere kaart gelegd. Bij de rode pijlen is te zien waar de Nieuwe Zwemmer beide wegen kruiste [bron HISGIS].
U kunt meehelpen om onze geschiedenis completer te maken. Want heeft u meer informatie, een aanvulling, een foto of ander materiaal wat past bij deze ‘post’? Plaats dan a.u.b. onderaan een reactie of stuur een mail».
dorpswapen
Officieel geregistreerd in 1976.
Het dorpswapen: “Schuin gevierendeeld van zwart en groen, met over alles heen en gouden St. Andrieskruis, beladen met een rode uitgerukte boomstronk in de kruising”.
Een gouden Andreaskruis deelt het wapenschild in vier delen. Het is hier als met het dorp zelf. Nu misschien niet helemaal meer zichtbaar, maar vroeger kwamen bij de kerk in het dorp vier wegen en paden samen, die het dorpsgebied op dezelfde wijze als in het schild in vieren deelden. De vroegere rechtspraak in dit gebied benutte deze geografische deling als volgt: Elk jaar werd een rechter uit het volgende kwartier aangewezen om recht te spreken. De kleuren goud, groen en zwart wijzen hier respectievelijk op de zandgrond, de klei en het veen, die elkaar bij Westergeest ontmoeten. De boomstronk in de kruising is een zgn. ‘kienstobbe’, die hier in het veen beneden het maaiveld in groten getale voorkomen. Eén zo’n kienstobbe is in de Âldswemmer gevonden en deze ongeveer 7000 jaar oude, praktisch versteende stronk, heeft een plaatsje als monument in het dorp gekregen.
De bodem rondom Westergeest is bezaaid met zogenaamd kienhout; de kienstobbe komt als de rode boomstronk terug in het dorpswapen.
Tot in de Middeleeuwen [1] was onze omgeving een bebost gebied. De houtrestanten van deze bomen zonken steeds dieper weg in het natte zure veen, waardoor het hout door zuurstofgebrek goed werd geconserveerd.
Dat wijst er al op dat er naast klei en zand ook veengronden 
aangetroffen worden. Een rijke diversiteit aan drie grondsoorten die elkaar bij Westergeest ontmoeten en waaraan de kleuren van het dorpswapen zijn ontleend.
Het gouden St. Andrieskruis vinden we terug in de verkaveling rondom Westergeest. De vier wegen en paden die samenkomen bij de kerk van Westergeest zijn nog – hoewel minder duidelijk – in het landschap te zien. Het zou een zogenaamd ‘kerken-kruis’ genoemd kunnen worden, omdat de kerk precies op het kruispunt staat. Daar zijn meer voorbeelden van, zoals de Dom te Utrecht en kerken in Bamberg en Paderborn, beiden in Duitsland.
U kunt meehelpen om onze dorpsgeschiedenis completer te maken! Weet u meer? Hebt u foto’s? Plaats dan een reactie onderaan deze ‘post’.
[1] veelal wordt de 4e en 5e eeuw na Christus gezien als de overgang van de Oudheid naar de Middeleeuwen.
Deze post maakt deel uit van de QR-kuier
van onbekende hand
Rondneuzen in oude archieven, sneupend naar informatie.
Of grasduinen in dozen en albums met [oude] foto’s.
Het is altijd verrassend wat dan nog meer tevoorschijn komt; welke kennis maar zeker ook welke kennissen ik zodoende opdoe.
Zo nu en dan krijg ik vragen van kennissen [soms via via] om bijvoorbeeld oude, handgeschreven gedichten te vertalen of goed over te schrijven.
Eén van die gedichten is “Maitiid-brulloftsfeest”:
De nageltsjebeam stiet yn’t breidshabijt,
Seft pears is har sierlike kroan.
Hja struit met har blomkes riinks en gol
It leit yn’e hiele omkanten fol
As wol hja har wielde fertoane.
En sêde fan swietrook is hiel de natuer
En in klyster jûchheit op in takke
Al gaaiend fan wille en foarjiersgeniet
Mei úthalen sjongend it heechste liedt
Ta gloarje fan God, dy’t him makke.
En boppe de krún fan de blomkjende beam,
Dêr hinget mei swingjende rusken
De breidswale fan”e “gouden rein”
It kjeurferskaat is omtrint folslein
Mei dat jeuchlike beamgrien d’r tusken.
de brief
-
![Jan Minnes Dijkstra [eigen collectie]](https://hystoblog.files.wordpress.com/2014/10/dijkstra-jan-minnes.jpg?w=960)
- Jan Minnes Dijkstra [eigen collectie]
Pareltjes, noem ik het. Pareltjes die ik tegen kom tijdens mijn zoektochten naar informatie.
In dit geval was ik bezig met mijn familie-onderzoek en verzamelde ik gegevens over Jan Roelofs Steenstra en zijn vrouw Wemeltje Dijkstra◥. Jan Roelofs is de grootvader van mijn grootvader Ybele Steenstra◥.
De pareltjes die uit een oude doos tevoorschijn kwamen, waren een foto plus een handgeschreven brief van Jan Minnes Dijkstra [1827]. Jan Minnes trouwde op 09 mei 1857 in de gemeente Oostdongeradeel met Grietje Jogchums Algra [± 1828 – 1912].
Zeven maanden voor zijn overlijden op 19 november 1905 schreef hij bijgaande brief naar zijn getrouwde dochter Wemeltje. Hij schrijft dan dat ze nog gezond zijn “al hoe wel dat het met mij er zoms deeg op aan komp”.
Heb jij aanvullingen in welke vorm dan ook bij deze post? Reageer dan en help mee om dit verhaal completer te maken.
Dirkje WOUDWIJK
Een reünie voor de kinderen en kleinkinderen van Sikke Jelles BOORSMA [1890 – 1975] die op 24 december 1927 trouwde met de in Corberda, Argentinië geboren Dirkje WOUDWIJK [1892 – 1947].
Tijdens de voorbereidingen kwam ik bijgaande foto van Dirkje WOUDWIJK tegen.
De ouders van Dirkje vertrokken op 7 mei 1889 uit Amsterdam met MS ‘Leerdam” naar Argentinië◥.
Op 15 juni 1889 stapten zij in Buenos Aires van boord: zonder twee van hun kinderen – hun 15 maanden oude zoontje Johannes stierf aan boord op 23 mei. Twee dagen later stierf hun 8 maanden oude dochtertje Durkje.
Dirkje werd enkele jaren later geboren in Coberda [Argentinië].
stamlijn
- Sicke Gabes [ca. 1680 – ?] vader van
- Pytter Sikkes [1712 – 1749], trouwde vóór 1747 met Hijlkjen Geerts [ca. 1720 – 1749], ouders van
- Sikke Pieters BOORSMA [1753/1754 – 1840], trouwde met Tjettje Sierds POSTMA, ouders van
- Gabe Sikkes BOORSMA [1792 – 1860], trouwde in 1822 met Aaltje Jelles HOFSTRA [1794 – 1860], ouders van
- Sikke Gabes BOORSMA [1816 – 1866], trouwde in 1842 met Ytje Gerrits NOORDMAN [1822 – 1896], ouders van
- Jelle Sikkes BOORSMA [1856 – 1932], trouwde in 1887 met Jacobi de SWART◥, ouders van
- Sikke Jelles BOORSMA [1890 – 1975], trouwde in 1927 met Dirkje WOUDWIJK [1892 – 1947]
hystoblog 
