Vijftien jaren waren het maar. Vijftien jaren Verenigd Koninkrijk der Nederlanden onder koning Willem I. Toen konden de inwoners van het huidige België zich niet meer vinden in de autoritaire regeerstijl van de koning. Het resulteerde in 1830 in een burgerlijke revolutie. Op 4 oktober van dat jaar werd de zelfstandigheid van België uitgeroepen.

Een dag later riep Koning Willem I op tot de strijd en vond hij een enthousiast gehoor onder de Nederlandse bevolking. Al na een jaar voerde Koning Willem I van 2 augustus tot 12 augustus 1831 een veldtocht uit om de opstand in België de kop in te drukken. Hij slaagde daarin, maar onder dreiging van Frankrijk kreeg België toch de verlangde zelfstandigheid.

De oproep van Koning Willem I vond ook in Westergeest gewillige oren.

Vijf dorpsgenoten vochten in ’s Konings naam:

Geert Annes Klaver [* 05|03|1805 – † 18|02|1856]

• 1e afdeling, 3e bataljon, 4e compagnie
• zat in maart 1831 bij het mobiele leger in garnizoen te Leeuwarden
• hij trouwde na de oorlog op 29 mei 1841 met Mettje Kooistra [* 26|10|1813 – † 13|03|1871].

Pieter Botes Zuidema [* 29|12|1799 – † 12|01|1848]

• 1e afdeling, 1e bataljon, 1e compagnie
• van 14 november 1830 tot 14 juni 1831 te Den Bosch; op laatstgenoemde datum bij het leger te velde
• van 01 augustus 1831 tot 22 augustus 1832 in het hospitaal
• hij kon door ziekte niet deelnemen aan de Tiendaagse Veldtocht maar ontving wel het Metalen Kruis.
• op het moment dat hij op 47 jarige leeftijd kwam te overlijden was hij arbeider en woonde hij in Groningen. Op 23 mei 1834 trad hij als 34-jarige in het huwelijk met de 37 jarige Antje Tjallings Buursma. Hij was toen kasteleinsknecht en woonde in Leeuwarden. De huwelijksakte vermeld fijntjes: “hebbende aan de Militie voldaan”.

Johannes Baukes Westra [* 08|08|1805 – † 24|06|1874]

• 1e afdeling, 3e bataljon, 4e compagnie
• in maart 1831 bij het mobiele leger in garnizoen te Leeuwarden
• op 27 juli 1838 trouwde hij met Antje Abrahams van der Tuin, geboren te Oudwoude op 17 maart 1810. Zij overleed op 09 januari 1897, 86 jaar oud. Johannes Baukes was toen gardenier en woonachtig onder Westergeest. Hij heeft zijn vader Bauke amper gekend. Vader Bauke diende als ‘ramplesant’ in het Franse leger. Hij deserteerde in 1813 en verdween kort daarna spoorloos. Johannes Baukes was 68 jaar oud toen hij op 24 juni 1874 kwam te overlijden.

Wybe Jans Heins [* 04|12|1805 of 1806 – † 19|06|1854]

• 1e afdeling, 3e bataljon, 4e compagnie
• in maart 1831 bij het mobiele leger in garnizoen te Leeuwarden
• hij was bij zijn overlijden arbeider onder Westergeest, maar lijkt ook gardenier en schipper te zijn geweest. Hij overleed midden op de dag in huis nummer 38. Op 27 juni 1835 was hij getrouwd met de toen 30 jarige Nieske Jaspers van der Haak [* 28|10|1804 – † 09|01|1878].

Naast bovenstaande dorpsgenoten waren er nog “schutters niet voorkomende op de lijsten van deelnemers aan de Tiendaagse Veldtocht”:

Pieter Jans Korporaal [* 11|09|1898 – † 26|04|1847]

• 1e afdeling, 3e bataljon, 3e compagnie [plaatsvervanger]
• Pieter Jans werd pas gedoopt op 13 mei 1799, trouwde op 1 februari 1821 als boerenknecht met naaister Grietje Johannes Rozier uit Anjum [* 14|08|1798 – † 28|02|1863] en woonde rond 1830 als arbeider onder Westergeest [huisnummer 91]. Hij komt in Ooststellingwerf te overlijden op 26 april 1847, 48 jaar oud.

Sinds 1982 prijkt er in de eindgevel van de boerderij Bumawei 23 een steen met een wapen en onderschrift ‘Cleyn Buma’. Het geeft aan dat deze boerderij mogelijk een eeuwenlange geschiedenis heeft en wellicht ook de genoemde Buma State in Westergeest is geweest.

Al tussen 1500 en 1550 wordt het geslacht Buma genoemd als woonachtig te Westergeest en was het eigenaar van een aanzienlijke woning te Oudwoude en meerdere states onder de klokslag van Westergeest.

In 1683 wordt in de proclamatieboeken◥ een ‘Cleyn Buma’ te Westergeest genoemd, niet ver van de kerk af. Het was een stemdragende◥ plaats, waaraan ook het recht van zwanejacht◥ verbonden was.

Eigenaren en bewoners:

• 1555 – Sije Buma verkoopt een ‘rente uit een heert’: “Daer ick Sije voorscer: nu ten tijt possidiere bruicke ende besitte leggende te Westergeest”.
• 1566 – Here Doeckes Wiarda, met wie Sijes weduwe weer is getrouwd, woont in Westergeest.
• 1580 – Ambrosius Gravius woont in Westergeest.
• 1632 – Syttie Wiarda, weduwe van Andele Bruchts Hoytsma, verkoopt Buma-heert te Westergeest aan Hessel van Sminia, voogd over Wyger van Buma ‘de jongere’.
• 1640 – Hessel van Sminia is eigenaar.
• 1656 – 1657 – Wyger van Buma ‘de jongere’ woont op de boerderij.
• 1675 – Willem Maurits van Hanecrooth koopt half Buma State.
• 1640 – Grytman Sakema en Jelte Stoffels.
• 1698 – Willem Maurits van Hanecrooth eigenaar, gebruiker Meyndert Elses. Meyndert Elses werd voor 1662 geboren. Hij overleed in 1720 en was getrouwd met Hiske Jacobs [* ± 1658]. Rond 1701 werd hun zoon Jacob Meinderts [† ± 1758] geboren.
• 1708 – 1718 – zelfde eigenaar, zelfde gebruiker.
• 1728 – Evert Ulrich van Hanecrooth eigenaar, Jacob Meinderts gebruiker
• 1738 – dezelfde eigenaar, Oebele Zweitses gebruiker.
• 1748 – Heyne Meynderts eigenaar en gebruiker
• 1758 – dezelfde eigenaar, Meyndert Heynes gebruiker.
• 1768 – dezelfde eigenaar, Doede Heines gebruiker.
• 1778 – dezelfde eigenaar, Focke Wybes gebruiker.
• 1788 – Focke Wybes voor zijn vrouw 1/2 gedeelte en Heine Doedes 1/2 gedeelte eigenaars en gebruikers.
• 1798 – als in 1788.
• 1818 – 1838 – Tjibbe Fokkes Fokkema 1/2 gedeelte, Wiepkje Wiebes Fokkema 1/2 gedeelte, voor de helft eigenaars van de boerderij en het huis. De andere helft behoort dan toe aan verschillende eigenaren.
• 1850 – Ykje Tjibbes Fokkema, Fokke Tjibbes Fokkema, Pieter Tjibbes Fokkema en Baukje Tjibbes Fokkema eigenaars en gebruikers.
• 1860 – Baukje Tj. Fokkema huwde Willem Andries Keuning [* 13|02|1827], [gedeeltelijk] eigenaar. Zij hebben tot 1900 op de boerderij gewoond nadat Willem Andries op 12 juni 1899 kwam te overlijden.
  
  

  Willem Andries Keuning [collectie Foestrumer Archief]

• 1900 – dezelfde eigenaar, familie de Boer gebruiker.
• 1933 – dezelfde eigenaar, familie Adema gebruiker.
• 1945 – dezelfde eigenaar, Jan Tuinstra gebruiker.
• 1950 – dezelfde eigenaar, Ybele Steenstra◥ gebruiker.
• 1963 – dezelfde eigenaar, Jan Steenstra gebruiker.
• 1980 – Jan Steenstra koopt de boerderij en gebruikt deze. In 1982 heeft de toenmalige eigenaar en bewoner Jan Steenstra er om redenen bewust voor gekozen om de naam ‘Cleyn Buma’ in de muur te laten metselen in plaats van ‘Buma State’.
• 1992 – Jan Steenstra stopt met het boerenbedrijf op deze boerderij.
• 1998 – Rinze en Ellen Andringa kopen de boerderij en gebruiken deze als woning.

Deze post maakt deel uit van de QR-kuier