3 korte berichtjes

Anna van der Werf [collectie Wierd Visser]

“’t Was allesbehalve vrede, …”

Zo begint het meest uitgebreide krantenknipsel over de beledigingen die Anna vd W. in 1922 uitte tegen haar dorpsgenoten.  Het lijkt er op dat Anna ruzie had met een groot deel van de vrouwelijke bevolking van Westergeest.

• Op 06 september 1922 schreef de redactie van de Leeuwarder Courant dat tegen haar 25 gulden of 25 dagen hechtenis werd geëist inzake “eenvoudige beleediging” van Martje Korf. Martje Korf werd geboren op 22 juli 1879 en trouwde in 1910 met weduwnaar Jan de Jong [1874 – 1915]; zij overleed op 6 september 1955.

• van Lunen voelde zich op 2 september 1922 zo beledigd dat zij aangifte deed. De eis [15 gulden boete of 15 dagen hechtenis] die een half jaar later werd uitgesproken staat beschreven in het Nieuwsblad van Friesland, 16 maart 1923. Deze eis werd uiteindelijk omgezet in een vonnis. Het zou kunnen zijn dat hier Elsje van Lune [geboren te Buitenpost in 1899] wordt bedoeld. Elsje was op 14 februari 1920 getrouwd met de dertig jaar oudere, gescheiden Binne Steringa uit Westergeest.

• Met het derde artikeltje wordt het nog lastiger. In het Nieuwsblad van Friesland d.d. 23 maart 1923 wordt heel kort gemeld dat Anna vd. W. is veroordeeld tot 10 gulden boete of 10 dagen hechtenis. Ik zoek nog naar informatie tegen wie zij die belediging heeft uitgesproken.

 

Maar wie was Anna vd W.? Was zij werkelijk zo’n bijzondere vrouw dat zij met iedereen ruzie had?

De drie krantenknipsels geven maar een paar aanwijzingen. Zij was 41 jaar en huisgenote van J.V. Het bleek een lastige zoektocht. Tot ik een officiële inschrijving in de gemeente

zeeman Johannes Visser [collectie Wierd Visser, Spier]

Kollumerland c.a. vond. Een inschrijving op 24 mei 1919 van:

• Johannes Visser, geboren op 24 december 1876 te Hellevoetsluis
• Anna van der Werff, geboren op 30 april 1881 te Zwaagwesteinde
• Arendje Visser, geboren 29 februari 1912 te Hellevoetsluis
• Berendina Visser, geboren 4 november 1916 te Zwaagwesteinde
• Theodorus Johannes Visser, geboren op 3 februari 1919 te Zwaagwesteinde.

Dan komt er snel wat meer informatie los. Daardoor kon ik een post plaatsen waar een kleinzoon van Anna op reageerde! En op 06 februari 2016 bezocht ik kleinzoon Wierd Visser. Zoon van Theo Visser. Op zijn boerderij in Spier.

Anna van der Werff, een schippersdochter. “Zeemans’ Anne” werd ze ook wel genoemd. Een zus van de bekende hoteleigenaar Sake van der Werff op Schiermonnikoog. Ze was een “schier vrouwtje”, slank en mager en geen grammetje vet. Er wordt verteld dat ze op hoge leeftijd nog zo op de tafel sprong. Als jonge vrouw voer ze met een turfboot over de Zuiderzee naar Amsterdam. Soms “yn’e line”, “jagen” – bij gebrek aan wind de boot vooruit trekken. Met het touw om de borst. Ze liep daardoor gebogen.

In Rotterdam leerde ze weer recht lopen. En leerde ze tafeletiquette. Toen ze werkte bij welgestelde mensen. Daar kreeg ze ook verkering met Johannes Visser. Op 18 mei 1911 trouwde ze met Johannes, dan aannemer op een marinewerf en wonende te Hellevoetsluis. Anna was volgens de huwelijksakte “wonende te Zwaagwesteinde, binnen de laatste zes maanden mede woonachtig geweest te ’s Gravenhage”.

Samen kregen ze drie kinderen:

• Arendje, geboren op 29 februari 1912. Een interview met Arendje verscheen op 13 februari 1991 in het Nieuwsblad van Noordoost Friesland.
• Berendina, geboren op 01 november 1916
• Theodorus Johannes [Theo], geboren op 03 februari 1919

Kalkhúswei 28

Ze hebben gewoond Kalkhúswei nummer 28, zoals hiernaast afgebeeld. Johannes voer toen over al de wereldzeeën. Hij was ‘import’ en de Westergeastmer jongens waren niet zo dol op een indringer.

Anna stond er zeer veel alleen voor en ze leerde “voor zichzelf opkomen”. Ze was een Godvrezende vrouw en recht door zee. Haar hulp schonk ze in de oorlogsjaren aan Duitsers én Geallieerden. Geartsje Couperus [Veenwouden] heeft haar persoonlijk gekend. Ze kwam heel vaak bij haar eten. Zij herinnert zich Anna als een “hele warme, behulpzame en gelovige vrouw”. Een kleurrijke persoonlijkheid die ook haar uiterste best deed om er te mogen zijn.

Een paradijsvogel.

Nu u? Helpt u mee met aanvullingen of foto’s? Kleinzoon Wierd Pieter Visser reageerde al. Door hem werd een eenzijdig verhaal over Anna van der Werff completer.

Bronnen o.a.:

• Wierd Pieter Visser, Spier
• Brief van Geartsje Couperus, Veenwouden
• Nieuwsblad van Noordoost Friesland
• http://www.allefriezen.nl/
• http://www.delpher.nl/nl/kranten/
• wikipedia