hystoblog

Home » 2015 » juni

Maandelijks archief: juni 2015

Het was behelpen

Topografische kaart 1870-1935

Topografische kaart 1870-1935

Op een oude kaart uit 1927 staan ze ingetekend. Ten oosten van It Mounehiem. Ten oosten van de oude hemrikgrens. Aan de kant van Oudwoude.

klik hier voor de woningen ten westen van It Mounehiem

In 2008 zat ik aan tafel bij Jacob Steringa. En Jan Dijkstra. Beiden inwoners van Oudwoude. Van hen kreeg ik informatie over de bewoners.

De eerste woning [kadastraal bekend in gemeente Westergeest Sectie B nommer 1282] werd op 1 december 1913 gekocht door Bokke Klazes Visser [1882 – 1944] en Antje Stoker [1882 – 1976]. De familie Visser is één van de oudste families in Oudwoude.

Bokke overleed op jonge leeftijd op 1 oktober 1944. Hij liet zijn vrouw achter met vier jonge kinderen [Metje, Geale, Wietze en Lolke]. De andere kinderen waren de deur al uit:

  • Klaas was arbeider, woonde in Oudwoude en werd voogd over de jongste kinderen;
  • Jantje was getrouwd met Rinze Bosma. Een arbeider aan de Wâlddyk;
  • Sijberen woonde in Westergeest;
  • Lieuwe was meubelmaker aan de Wâlddyk onder Westergeest.

Bokke bracht de mest met een boot naar het land. Na zijn overlijden hield zijn vrouw het boerenbedrijfje draaiende. Acht koeien om te melken – best een prestatie! Ze was gewend aan hard werken. Ze had gediend op Allemastate.

Op 1 juli 1947 verkocht Antje de woning met land aan Marten Martens Poelman, arbeider te Oudwoude. Marten was getrouwd met Hennie. Marten Poelman verkocht het op zijn beurt op 22 november 1948 aan Gerk Geerts van der Veen, “landarbeider” te Oudwoude.

In de verkoopakte staat: “Een huis met hok erf en tuingrond en een perceel weiland, staande en gelegen onder Oudwoude, kadastraal bekend in gemeente Westergeest Sectie B nommers 1282 en 531 samen groot een hectare zeven aren dertig centiaren. De percelen zijn bevoorrecht en belast met reed en drift als vanouds”.

Op 9 april 1947 werd het andere huis door Sietze Knoop [zonder beroep te Driesum] verkocht. Ook aan Gerk Geerts van der Veen. In deze verkoopakte staat: “Een huis met hok erf, tuingrond en een perceel weiland, staande en gelegen achter Wijgeest onder Oudwoude, kadastraal bekend in gemeente Westergeest, Sectie B. nommers 1283 huis erf en tuingrond groot zeventien are twee en zestig centiare en 951 weiland groot vier en dertig are acht en veertig centiare”.

Sietze Knoop had dit huis in 1906 gekocht. Hij was toen getrouwd met Jitske Groenewoud. Jitske overleed op 9 april 1946. Ze waren kinderloos.

Het lijkt er op dat Gerke en Anne van der Veen zodoende twee woningen op hun naam kregen. Ongeveer 15 jaar lang hebben ze daar gewoon. Toen vond Anne het genoeg. Ze wilde “út’e modder wei“. Want modder was er! Zoveel dat er voorzorgsmaatregelen getroffen moesten worden. De schoenen stonden altijd klaar bij kennissen aan de Swartewei. Om daar klompen of laarzen om te ruilen. Om zo met schone schoenen in de Gereformeerde kerk te Kollum te zitten. Als er bij hun woning een tekort aan regenwater [lees drinkwater] was, werd dat met melkbussen vers aangevoerd.

Kortom, het was er afzien; “it wie d’r behelpen!“.

En nu u als u aanvullende informatie hebt, foto’s of ander illustratiemateriaal. Reageer dan op deze post en help onze dorpsgeschiedenis completer te maken.

Uit de grup – in de kerk

 

De kerk van Westergeest [foto Anja Postma, Ee]

De kerk van Westergeest [foto Anja Postma, Ee]

Het waren de jaren 1955 – 1957. Ir. J. J. M. Vegter uit Leeuwarden was verantwoordelijk voor de restauratie van onze kerk. Toen de vloer er uit lag, kwam bij de preekstoel een noord – zuid lopend fundament aan het licht. Het kan zijn dat dit de fundering van een koorafscheiding is geweest. De toren werd bij die gelegenheid op een betonbalk vóór de fundering verankerd; in de muren werd een betonnen ringbalk aangebracht.

In diezelfde periode vond een verbouwing plaats van Cleyn Buma [Bumawei 23]. Een modernisering van de grupstal. In dit oud type stal voor rundvee staan de dieren de hele winter vastgebonden naast elkaar. Met de kop tegen de zijmuur. Tussen het looppad en de stal loopt een mestgoot: de grup. Daarin wordt mest en urine opgevangen en afgevoerd.

Bij de verbouwing werden de stallen breder en langer. Door de uitbouw werd de buitenmuur met stalramen ongeveer anderhalve meter verplaatst. Een karakteristiek plat dak aan de zijkant van de boerderij was het gevolg. Door het aanpassen van de grup achter de koeien kwamen zogenoemde estrikken vrij.

Op de één of andere manier kwamen toen de Gereformeerde boer Ybele Steenstra en de restaurateurs van de Nederlands Hervormde kerk met elkaar in contact. Het resultaat was dat de vrijgekomen estrikken gebruikt werden voor de vloer van de huidige kerk.

Zo uit de grup en in de kerk.

U nu – als u aanvullingen of fotomateriaal hebt graag reageren. Help onze dorpshistorie completer te maken.

Bronnen: Jan Steenstra sr., wikipedia