De Kalkhuisbrug dankt zijn naam aan het Kalkhuis dat hier stond. Het huis wordt voor het eerst genoemd in 1758. Het was een opstapplek voor passagiers van het beurtschip. De naam voert waarschijnlijk terug op de schelpen die hier werden aangeleverd om er kalk van te maken.
Tijdens de Franse bezettingstijd kiemde in 1797 een verzet wat in onze omgeving uitliep tot een ongekende oproer die de geschiedenis is ingegaan als het Kollumer Oproer. Het Kollumer Oproer draaide in de kern om het verzet tegen de dienstplicht en burgerbewapening in de Franse tijd en was in wezen een uiting van oranjeliefde en/of vaderlandsliefde.
Op 28 januari 1797 moest ook de Munnekezijlster Abele Reitzes zich in Kollum inschrijven als soldaat maar daarbij riep hij ‘Oranje boven’. Hij werd gevangen genomen wat zoveel opschudding in de regio veroorzaakte, dat een grote groep mensen zich gedurende enkele dagen verzamelde om hem uit het ‘hounegat’ te bevrijden. Tot de tanden toe bewapend met vuurwapens, stokken en boerengereedschap als zeis of vork, trok de menigte door onze omgeving.
Met groot machtsvertoon werd het oproer in de kiem gesmoord en werden 168 mensen gearresteerd en veroordeeld tot het betalen van een flinke boete of gevangenschap. Aanvoerder Jan Binnes werd op 18 februari 1797 onthoofd.
Abraham Staal en Gerrit Paape verloren hun positie als rechter aan het Hof van Friesland. Honderden wapens [geweren, pistolen, sabels] moesten worden ingeleverd.
Louwrens Johannes [1736 – 1800] is één van de inwoners van Westergeest wier namen ongetwijfeld in de anonimiteit van het verleden verloren zouden zijn gegaan, ware het niet dat zijn naam ook voorkomt op de ‘Naamlijst der Perzoonen Welke zedert den 4den Febr. l.l. zijn gearresteerd, en op ’t Gedemoilieerde Blokhuis zijn overgebragt’.
Louwrens Johannes, geboren op de Triemen, was een zoon van Johannes Louwrens en Aaltje Hendriks. Hij was meester schoenmaker, arbeider, schipper en herbergier in het ‘Kalkhuis’ aan de trekweg te Westergeest. Op 21 februari 1762 trouwde hij met de in 1740 geboren Antje Johannes, geboren in De Valom.
Uit hun huwelijk werden zeven kinderen geboren:
- Johannes Louwrens, 1762
- Hendrikje Louwrens, 1764
- Aaltje Louwrens, 1766
- Beerent Louwrens, 1768
- Jan Louwrens Corporaal, 1772
- Berend Lourens Korporaal, 1774
- Johannes Louwrens, 1778
Louwrens Johannes heeft tijdens het Kollumer Oproer op 4 februari 1797 Abel Wijbrens Keuning in zijn huis met doodslag bedreigd – in een getuigenverslag wordt geschreven over “den braave KEUNING” en “die eerlyke Republikein”. Voor die rol wordt op 24 maart 1798 “veroordeeld tot zware geseling met de strop om de hals, brandmerking, 5 jaar opsluiting en dwangarbeid in het Landschaps Tucht- en Werkhuis en tenslotte tot eeuwige verbanning uit de Bataafsche republiek, vanwege zijn aandeel op 3 en 4 februari 1797 in het Kollumer Oproer, een uitbarsting van opgekropte volkswoede tegen de gevestigde orde”.
Hij stierf in gevangenschap te Leeuwarden in juli 1800, waar hij zijn bovengenoemde straf uitzat.
Op een officieel overzicht staan in totaal 163 inwoners van Westergeest die zijn beboet vanwege deelname aan het Kollumer Oproer.
Deze post maakt deel uit van de QR-kuier
hystoblog 